Wist jij dat je relatie met je partner verandert als je zwanger bent? Wij leggen je uit hoe dat zit en geven je 5 tips om valkuilen in je relatie te voorkomen.
Je hebt eerst een onafhankelijke relatie
Het begint eigenlijk met de romantische gedachte dat samen kinderen krijgen een soort kroon op de relatie is. Het allermooiste en het allerhoogste. En dat is ook echt zo. Maar dat het tegelijkertijd verandering brengt in die relatie en dat veel relaties dat op termijn niet overleven en beide partners er ongelukkig onder kunnen worden, dat realiseren veel mensen zich niet als ze die kinderwens voelen.
Als je nog met z’n tweetjes bent dan heb je een fijn leven samen zonder al te veel zorgen. Je doet niet alleen sámen leuke dingen, maar ook los van elkaar. Daarnaast heb je je eigen vriendinnen, je sport, een baan en je verdient je eigen salaris. Je leeft samen, je geniet ervan, maar je bent onafhankelijk van elkaar. Sociaal en financieel.
Verschuiving naar een afhankelijke relatie
Dan besluit je samen een kindje te willen en zodra je zwanger wordt, ontstaat de ongelijkheid en je relatie verschuift langzaam naar een afhankelijke relatie als je kindje er eenmaal is. De Amerikaanse psychiater Daniel Stern heeft daarover een boek geschreven en er een psycho-analytische term aan gegeven: motherhood constellation. Dit concept is overigens wel iets breder dan alleen de relatie tussen de partners, maar ik pak dit stuk eruit omdat het zo belangrijk is om te begrijpen. Ik moet er ook bij zeggen dat ik bij de uitleg uitga van een man-vrouw-relatie, terwijl dit natuurlijk ook anders kan zijn. Misschien zijn jouw partner en jij van hetzelfde geslacht, maar ook dan kun je hier wellicht iets in herkennen en waar je je voordeel mee kunt doen.
De evolutionaire taken van ouders
Zodra je weet dat je zwanger bent, ga je rekening houden met je kind. Omdat je je moe voelt, ga je vroeg naar bed. Je slaapt ook af en toe overdag en je merkt dat je niet zo veel energie hebt dus ook niet zo veel activiteiten op kunt pakken als voorheen. Misschien ben je af en toe misselijk en daar houd je rekening mee. Je gaat anders eten of op andere momenten om die misselijkheid op te vangen. Je gaat je dagelijkse ritme aanpassen. Gewoontes die niet goed zijn voor je kindje, skip je. Met alles waarvan je weet dat het schadelijk kan zijn, stop je, zoals met alcohol. Zodra je weet dat je zwanger bent, houd je rekening met je kindje. Je voelt die verantwoordelijkheid want dat is evolutionair zo bepaald.
Bij je partner verandert er tijdens de zwangerschap fysiek niets. Sommige partners vinden het wel lastig dat hun vrouw of vriendin ineens moe en misselijk is en minder energie heeft. Niet iedere partner kan zich daarop aanpassen. Die vrouw die altijd zo sterk en onafhankelijk was, verandert. Je kunt je vast voorstellen dat dit voor een man best even wennen kan zijn.
Gedurende de zwangerschap ga je je steeds meer naar binnen richten en uiteindelijk merk je dat je nesteldrang krijgt. Je gaat tijd en ruimte maken voor het kind. Ook als je altijd een drukke en veeleisende baan had, want dat evolutionaire is veel sterker. Je evolutionaire taak is voor het kind te zorgen, te zorgen dat het kind in leven blijft. Evolutionair gezien is de taak van een man om ervoor te zorgen dat jij in leven blijft, omdat zo ook het kind in leven blijft.
Veel mannen gaan dus juist méér werken. Promotie, een andere baan, meer projecten erbij. Als vrouw wil je eigenlijk juist dat hij thuis is, bij jou. Zeker als je kindje er eenmaal is. Dan wil je het samen doen. Je moet het zelfs samen doen, want je bent fysiek nog lang niet hersteld, dus je hebt hem nodig. En intussen is hij zich rot aan het werken en komt is hij iedere avond laat thuis, terwijl jij daar de hele dag alleen met een baby bent. Voor hem is het echter logisch om meer en harder te werken.
Het traditionele rollenpatroon ligt op de loer
Voor je het weet kom je in automatische processen terecht, het traditionele rollenpatroon. Je hebt tenslotte toch zwangerschapsverlof, dus bent geneigd die traditionele rol te pakken: opruimen, verzorgen, koken … En een andere positie ten opzichte van je partner claimen, komt dan niet zo snel in je op. Het klinkt misschien raar, maar ik heb dit patroon ook gezien bij vrouwen die geëmancipeerd en eigenzinnig in het leven stonden. Maar het is blijkbaar zó sterk …
Het belangrijkste om te onthouden is dat je afhankelijk wordt van elkaar, terwijl je – toen je nog geen kinderen had of nog niet zwanger was – onafhankelijk was van elkaar. En dat komt omdat evolutionair bepaald is dat er iets verandert in de taak van beide partners, nu ze ouders zijn.
Heel simpel en praktisch, als je partner nú een avondje gaat kaarten met vrienden, kun jij niet weg. Je wil nu weten wat je partner gaat doen en hoe lang hij/zij wegblijft, terwijl dat voorheen, toen jullie nog geen kindje hadden, niet uitmaakte. Dan ging jij gewoon je eigen ding doen. Omdat je partner geneigd is veel en hard te werken nu het kindje er is, zoekt hij/zij ontspanning en gaat dus een avondje op stap. Misschien komt hij/zij zelfs later terug dan verwacht. En jij zit thuis te wachten. In je eentje, met een baby.
Zo zorg je ervoor dat je relatie zich juist verstevigt
In het begin van je relatie ligt de nadruk op het romantische deel, de liefde en de intimiteit. Maar zodra er kinderen komen, komt het organisatorische deel in beeld. Dat betekent niet dat de liefde weg is! Er moeten dingen geregeld worden, besproken, afgesproken, georganiseerd, uitgezocht, verdeeld etc. Je bent steeds dingen met elkaar aan het afstemmen. Het contact tussen jullie wordt vooral functioneel. Hoe laat ben je er, wie zorgt voor het eten, zet je de vuilnisbakken nog buiten, wie doet de boodschappen, komt je moeder oppassen …
Tip 1
Dat organisatorische stuk ligt voorop en daar heb je elkaar heel erg in nodig. Doe het samen. Samen jullie gezin (want dat is het nu) managen, de taken verdelen en die samen uitvoeren, geeft veel saamhorigheid. Maar let op de gelijkwaardigheid, want die staat (automatisch) onder druk. Saamhorigheid zorgt voor versteviging van jullie relatie.
Wat je niet wilt is dat je, omdat je toch al verlof had en dus de hele dag thuis was, alle organisatorische zaken voor jouw rekening neemt. En ga dat nog maar eens terugdraaien als je weer aan het werk gaat. Kortom, je zadelt je zelf dan op met dubbele taken. Als je het niet bespreekbaar maakt, heeft je partner geen idee dat het onhaalbaar is. Door de stress van alle ballen in de lucht houden, verdwijnt de romantiek, het gevoel van jullie samen lijkt ver weg en als je dan ook nog eens doodmoe bent, dan zit je voor je het weet midden in een functionele relatie zonder verbinding.
Tip 2
Gun elkaar iets, van beide kanten. ‘Ga jij maar even lekker slapen of even in bad, ik regel de baby’. Kijk goed wat je partner nodig heeft en geef zelf aan wat jij nodig hebt. Even lekker bellen met een vriendin zonder dat je moet opletten, wiegen, voeden … Of je partner even lekker ongestoord voetbal op tv laten kijken. Het is niet zo sexy, maar het bestendigt wel je relatie, want elkaar iets gunnen is liefde.
Tip 3
Kinderen krijgen is een duobaan. Je hebt elkaar nodig. Zeker in de eerste jaren als je kinderen hebt, want dan kun je ze nog geen 5 minuten alleen laten. Dus bespreek nog tijdens de zwangerschap met elkaar hoe je dit wil verdelen. Hoe staat je partner erin? Wil je partner een dag minder gaan werken? Maak een plan. Betrek ook de periode na je verlof erbij. Hoe zouden jullie willen dat jullie leven als gezin eruit ziet? Wat moet je daarvoor met elkaar afspreken? Bespreek wat je van elkaar verwacht als vader en moeder van jullie kindje. Wie willen jullie zijn als ouders?
Tip 4
Investeer in je relatie zodat je de liefde levend houdt. Zoek een oppas en wacht daar niet te lang mee, want een oppas kan prima voor een baby zorgen. Laat desnoods een instructie achter over hoe je graag wil dat ze voor je kindje zorgt.
Plan een date met je partner. Verras hem of haar. Verzin iets romantisch. Boek een hotelletje voor een nachtje weg. Kortom, ga samen iets doen en zoek de intimiteit, de echte verbinding. Luister met je volle aandacht. En ja, jullie praten dan waarschijnlijk ook heel veel over je kindje en over jullie nieuwe leven. Dat is normaal en helemaal prima.
Tip 5
Wat jij als moeder (in spe) van nature hebt, het oppakken van zorgtaken, is niet voor iedere partner vanzelfsprekend om ook te doen. Dat is geen onwil. Dus stimuleer je partner om het samen te doen en probeer zelf wat meer los te laten. Laat je partner het op zijn of haar manier doen. Er bestaat geen perfecte manier. Dus moedig aan en geef complimenten, want daar groeien mensen van.
Wil je meer weten over dit onderwerp? Luister dan de House of Care Podcast op Spotify, Apple Podcast of Google Podcast of lees ons boek, De Baby Bijsluiter.
